Το Roblox αποτελεί μια από τις πιο δημοφιλείς πλατφόρμες ψυχαγωγίας και ηλεκτρονικού παιχνιδιού στον κόσμο. Περισσότερα από 66 εκατομμύρια άτομα συνδέονται καθημερινά για να παίξουν, να δημιουργήσουν, να παίξουν και να συνομιλήσουν με άλλους παίκτες. Για πολλούς γονείς, είναι απλώς ένα ακόμη παιχνίδι. Στην πραγματικότητα όμως, το Roblox είναι κάτι πολύ περισσότερο. Πρόκειται για ένα τεράστιο οικοσύστημα που ενώνει την εκπαίδευση, τη δημιουργικότητα, την επικοινωνία αλλά δυστυχώς ενέχει αρκετούς κινδύνους.
Τι είναι το Roblox;
Το Roblox δεν είναι ένα απλό “παιχνίδι” με τη στενή έννοια του όρου. Είναι μια πλατφόρμα δημιουργίας και εξερεύνησης όπου οι χρήστες μπορούν να σχεδιάσουν, να προγραμματίσουν και να μοιραστούν τις δικές τους διαδραστικές εμπειρίες. Με το εργαλείο Roblox Studio, κάθε παίκτης μπορεί να γίνει δημιουργός: να φτιάξει έναν δικό του κόσμο, να προσκαλέσει φίλους και να δει άλλους να παίζουν τα δημιούργηματά του. Πολλά παιδιά, σύμφωνα με το Common Sense Media, περνούν 2 έως 3 ώρες καθημερινά μέσα στο Roblox, γεγονός που δείχνει πόσο έντονα το παιχνίδι έχει ενσωματωθεί και επηρεάζει την καθημερινότητά τους.
Δημιουργικότητα, συνεργασία και μάθηση
Το Common Sense Media βαθμολόγησε το Roblox με 4 στα 5 αστέρια, επαινώντας την ποικιλία των παιχνιδιών και τη δυνατότητα που δίνει στα παιδιά να πειραματιστούν δημιουργικά. Η Patricia E. Vance του Family Online Safety Institute το χαρακτήρισε ως μια πλατφόρμα που επιτρέπει στα παιδιά να “παίζουν, να εξερευνούν, να κοινωνικοποιούνται και να μαθαίνουν με αυτονομία”, τονίζοντας παράλληλα τη σημασία της γονικής επίβλεψης.
Το Roblox Studio, το εργαλείο που επιτρέπει στους χρήστες να δημιουργούν τα δικά τους παιχνίδια, έχει αποσπάσει πολλά θετικά σχόλια. Σύμφωνα με το Trusted Reviews, αποτελεί “μια ιδανική αφετηρία για όποιον θέλει να αναπτύξει δεξιότητες προγραμματισμού ή/και να λάβει άμεση ανατροφοδότηση για τις δημιουργίες του από ένα το κοινό”. Για πολλά παιδιά, το Roblox είναι η πρώτη τους επαφή με τη λογική του game design και του προγραμματισμού — μια εμπειρία που μπορεί να ανοίξει πολούς δρόμους στο μέλλον.
Η σκοτεινή πλευρά: ακατάλληλο περιεχόμενο και ανεπαρκής εποπτεία
Ωστόσο, η ελευθερία που παρέχει το παιχνίδι έχει και το τίμημά της. Το Roblox έχει δεχτεί σοβαρή κριτική για την παρουσία ακατάλληλου ή ακραίου περιεχομένου. Έρευνες (BBC, Fast Company) αποκάλυψαν την ύπαρξη “condo games”, δηλαδή παιχνιδιών με σεξουαλικά υπονοούμενα, αλλά και εμπειριών που προωθούν πολιτικά ή ιδεολογικά ακραίες θεματολογίες, όπως νεοναζιστικά σενάρια ή αναπαραστάσεις πραγματικών μαζικών δολοφονιών — από το Christchurch έως το Columbine.
Παρά το γεγονός ότι η Roblox Corporation απασχολεί πάνω από 1.600 ανθρώπους για τον έλεγχο περιεχομένου, η κλίμακα του προβλήματος είναι τεράστια. Η Fast Company παρομοίασε την προσπάθεια ελέγχου με “παιχνίδι whack-a-mole”: κάθε φορά που αφαιρείται κάτι ακατάλληλο, κάτι νέο ξεπροβάλλει.
Η κατάσταση επιδεινώνεται από το γεγονός ότι το σύστημα εποπτείας βασίζεται σε μεγάλο βαθμό στην τεχνητή νοημοσύνη, γεγονός που, σύμφωνα με το Bloomberg Businessweek, οδηγεί σε ελλιπή ανθρώπινη κρίση και καθυστερημένες αντιδράσεις απέναντι σε σοβαρές παραβιάσεις.
Κίνδυνοι εκμετάλλευσης
Από το 2024 έως τις αρχές του 2025, οι αμερικανικές αρχές έχουν συλλάβει τουλάχιστον έξι άτομα που χρησιμοποίησαν το Roblox για να προσεγγίσουν και να εκμεταλλευτούν παιδιά, ακόμη και να τα εξαναγκάσουν σε παραγωγή πορνογραφικού υλικού. Ως απάντηση στις ελλείψεις του moderation, δημιουργήθηκαν “vigilante groups” παικτών που επιχειρούν να αναφέρουν μαζικά ύποπτα προφίλ και περιεχόμενο.
Η εταιρεία όμως έχει αντιδράσει αρνητικά σε αυτές τις πρωτοβουλίες, προειδοποιώντας ότι πολλές τέτοιες ομάδες “προκαλούν περισσότερο κακό παρά καλό”, καθώς συχνά προσελκύουν τους ίδιους τους θύτες οι οποίοι προσποιούνται ότι είναι παιδιά. Σε αυτό το σημείο να αναφέρουμε πως το παιχνίδι επιτρέπει την ανωνυμία των λογαριασμών, κάτι το οποίο δημιουργεί πρόσφορο έδαφος για τη δράση αυτών των ατόμων.
Επιχειρηματικό μοντέλο υπό κριτική
Πέρα από την ασφάλεια, το Roblox έχει δεχτεί κιτική και για το επιχειρηματικό του μοντέλο. Η καθηγήτρια Jane Juffer από το Cornell University υποστηρίζει ότι το Roblox ενθαρρύνει τον καταναλωτισμό στα παιδιά, μετατρέποντας το παιχνίδι σε αγορά. Οι μικροσυναλλαγές στο Roblox με Robux (το νόμισμα του παιχνιδιού το οποίο αγοράζεται με κανονικά χρήματα) έχουν οδηγήσει πολλούς γονείς να διαπιστώνουν ανεξέλεγκτες χρεώσεις στις κάρτες τους.
Το 2022, ο οργανισμός Truth in Advertising υπέβαλε καταγγελία στην FTC, κατηγορώντας την εταιρεία για παραπλανητική διαφήμιση, κυρίως μέσω “advergames” και brand ambassadors που απευθύνονται σε ανήλικους χωρίς να το δηλώνουν. Παρά τις αλλαγές που έγιναν το 2023 για την απόκρυψη διαφημίσεων κάτω των 13 ετών, το πρόβλημα των “κρυφών προωθήσεων” παραμένει.
Ακόμη και οι νεαροί δημιουργοί αντιμετωπίζουν δυσκολίες. Το κανάλι People Make Games κατηγόρησε το Roblox ότι εκμεταλλεύεται ανήλικους developers, υποσχόμενο μεγάλα κέρδη, ενώ στην πράξη επιβάλλει υψηλές προμήθειες και ελάχιστη διαφάνεια. Το μοντέλο αυτό συγκρίθηκε με το “company scrip”, ένα οικονομικό σύστημα που εγκλωβίζει τον εργαζόμενο μέσα στην ίδια του την πλατφόρμα.
Τι μπορούν να κάνουν οι γονείς
Το Roblox αποτελεί μια ανοιχτή πλατφόρμα που δίνει απεριόριστες δυνατότητες στους χρήστες, κάτι το οποίο φέρνει με τη σειρά του κινδύνους και προκλήσεις. Το παιχνίδι αυτό είναι ένα εργαλείο — όπως και κάθε άλλο μέσο που χρησιμοποιούμε. Η συμμετοχή, η ενημέρωση και η ανοιχτή επικοινωνία με τα παιδιά αποτελούν τα πιο ουσαστικά φίλτρα ασφαλείας που μπορείτε να λάβετε.
Οι γονείς μπορούν να περιορίσουν την επικοινωνία, να ελέγχουν τις “εμπειρίες” τα παιχνίδια δηλαδή που παίζει το παιδί τους και φυσικά να μιλούν τακτικά μαζί του για ό,τι βλέπει και βιώνει online. Όπως σημειώνει χαρακτηριστικά η ESRB, «η ασφάλεια ξεκινά από τη συζήτηση».Και η ουσιαστική και πραγματική επικοινωνία φαίνεται να είναι η πιο σημαντική εμπειρία που πρέπει να βιώνουμε μαζί με τα παιδιά μας.
Comments
Post a Comment